To sposób w jaki widzimy i oceniamy siebie. To wartość jaką przypisujemy sobie samym. Wg dr N. Branden to skłonność do doświadczania siebie, jako osoby kompletnej w zakresie stawiania czoła wyzwaniom przynoszonym przez życie… Kluczowe jest to, by poznać siebie i nabrać szacunku i zaufania do własnej osoby – bez zbędnej skromności i przesadnego krytycyzmu.

To cała paleta naszych idei, opinii, wyobrażeń na temat ludzi, wartości, świata i nas samych. Jesteśmy przekonani, że to prawda, jedyna i najwłaściwsza. Ale tak nie jest. Najczęściej przekonania to prawdy naszych bliskich – rodziców, dziadków, wychowawców. Warto je rozpoznać i podzielić na te wspierające i niewspierające. I zmieniać te ostatnie.

To gotowość powiedzenia zdecydowanego nie lub tak, w oparciu o to, co tak naprawdę chcesz, czujesz, myślisz. To właśnie ta integralność trzech stref jest ważna. Bo jeśli jedno, myślisz, drugie robisz, trzecie mówisz, twoje NIE nigdy nie będzie wiarygodne. Odkryj więc przekonania, na których jest budowana asertywność. To one są kluczem do zbudowania wiarygodnego wizerunku siebie popartego szacunkiem do siebie.

To przede wszystkim ich świadomość. A także świadomość bodźców, które je wywołują. Emocja nigdy nie powstaje sama z siebie, coś leży u jej źródeł – czyjeś zachowanie, wypowiedź, jakaś sytuacja bądź tylko wspomnienie. Rozpoznanie bodźca, nazwanie pojawiającej się emocji, a w konsekwencji powstrzymanie się od działania, gdy emocja się pojawia, to klucz do zmniejszenia emocjonalności i zwiększenia życiowego opanowania.

To nic innego lęk przed oceną, ponieważ pojawia się tylko wtedy, kiedy ktoś patrzy. Zawsze jakaś, nigdy sobą… Pozwolenie sobie na autentyczność, na bycie widzianym, pozwolenie sobie na swoje emocje to pierwsze kroki do pozbycia się wstydu. Akceptacja własnych reakcji, akceptacja swojego wyglądu – bez tego nie ma dystansu do opinii innych i do pozbycia się tego niewygodnego uczucia, jakim jest wstyd.

To stanięcie oko w oko ze wszystkimi swoimi zaletami, mocnymi stronami, ale i wadami, słabościami. To powiedzenie sobie wprost – taka właśnie jestem. Ale to również plan na zmianę tego wszystkiego, co nam w życiu przeszkadza, co utrudnia dojście do pełni bycia sobą. To w końcu spojrzenie na siebie własnymi oczami, a nie oczami innych. Tak, by uniezależnić się od ich opinii.

Przychodzi kiedy już zaakceptujesz siebie i pozbędziesz się wstydu. Kiedy nabierzesz pewności siebie, opanujesz emocje, zaczniesz stawiać granice i niewspierające przekonania zamienisz na te wspierające. A jednocześnie jest nieodzownym elementem zmiany, każdego z elementów wypisanych powyżej. Bo odwaga jest jak mięsień, można ją wyćwiczyć.